Posty

Dzwony i dzwonki grzeszników

Obraz
          Skazańcom, w drodze na miejsce kaźni towarzyszyły tzw. dzwony grzeszników, których dźwięk oznajmiał, że nadszedł czas egzekucji. Ponoć we Wrocławiu dzwon, którego dźwięk miał biednym grzesznikom towarzyszyć w drodze z więzienia na miejsce straceń zawieszono już w 1386 roku. Taki dzwon znajdował się także w Lubaniu na wieży ratuszowej i był nazywany „Henker Glöckel”. Wiadomo, że 14 maja 1652 roku spadł, ale nie wyrządził nikomu szkody. Zachowany do dziś dzwon grzeszników znajduje się w czeskiej miejscowości Dobruška koło Náchodu w wieży XVI-wiecznego ratusza. Umieszczono na nim napis: „Bist du ein Richter, so richte recht, Gott ist dein Richter, du bist sein Knecht”. Co można tłumaczyć – „Jeśli jesteś sędzią, sądź sprawiedliwie, Bóg jest twym sędzią, ty jesteś jego sługą”. Warto wspomnieć, że w Ząbkowicach Śląskich przylegała do ratusza aż do 1813 roku (kiedy groziła zawaleniem), jakaś wieżyczka określana Arme-Sünder-Türmchen. Nazwa ta wzięła się od zawieszonego w niej tzw. d

Góra Szubieniczna i znak graniczny koło Szymanowic (niem. Schönbach), pow. średzki

Obraz
Dawne miejsce straceń znajduje się na południowy-wschód od Szymanowic. Dawna Góra Szubieniczna to dzisiejszy Głogowiec (165 m n.p.m.). W jego sąsiedztwie zlokalizowany jest zalesiony obszar dawnego wyrobiska. Przynajmniej od 1518 roku znajdowała się w tej okolicy szubienica, wzmiankowana w dokumentach z 1572 roku. W tym miejscu przebiega granica pomiędzy sąsiednimi wsiami Samsonowice i Piotrowice. Stojący w tym miejscu w przeszłości obiekt był doskonale widoczny zarówno z samych Szymanowic, ale również z dróg prowadzących do wsi w kierunku z Samsonowic oraz z Piotrowic. Z zachowanych dokumentów wynika, że szubienica sprawowała swą funkcję, ponieważ świadkowie widzieli wiszące na niej ciało skazańca. Trudno określić dokładnie daty funkcjonowania obiektu, ponieważ zachowane informacje nie są precyzyjne. Jeden ze świadków, którego zeznania zostały zapisane we wspomnianym dokumencie zaświadczył, że przed 54 laty stała tutaj szubienica należąca do dóbr Szymanowice, co pozwalało by przypuszc

KARA KUNY

Obraz
          Kuna (niem. Halseisen) - to metalowa obręcz przytwierdzona najczęściej do budynku użyteczności publicznej, a więc obok wejścia do ratusza, na teren przykościelny lub do samego kościoła, ale też karczmy. Kara kuny polegała na założeniu jej skazanemu/nej na szyję, co skutkowało wystawieniem na widok publiczny przez określony czas. Kara ta, jako sankcja przewidziana za drobne przewinienia, nie zawsze była zapisywana w podstawowych kodyfikacjach prawa miejskiego. Często łączono ją z karami kościelnymi, a więc np. klęczeniem przed ołtarzem w czasie trwania nabożeństwa ze świecą w dłoniach. Warto zaznaczyć, że na wsi sądy bardzo często posługiwały się tym urządzeniem zawieszonym przy portalach lub na fasadach kościołów parafialnych lub przy bramach wejściowych na teren przykościelny. Natomiast w miastach metalowe obręcze umieszczano przeważnie przy portalach ratuszy, a karę odbywano w dni targowe. Należy rozróżnić jednak umieszczenie kuny w jednym z ww. miejsc, a jej umieszczeniem

Miejsce straceń. Ostroszowice (niem. Weigelsdorf), powiat dzierżoniowski.

Obraz
dawne miejsce straceń znajdowało się wśród pól na wschód od miejscowości, przy starej drodze do Dzierżoniowa i Niemczy, dziś łączącej Ostroszowice z Owiesnem. opis: Góra Szubieniczna zaznaczona została na rękopiśmiennej mapie wojskowej autorstwa Ludwiga Wilhelma von Reglera z lat 1764–1770, jako Galgenhübel (Szubieniczne Wzniesienie). uwagi: doskonale z miejsca gdzie dawniej stała szubienica widać centrum Ostroszowic. Na podstawie dokumentów z Praskiej Izby Apelacyjnej wiemy, że sądzono przed tutejszym sądem w 1699 r. pewnego sodomitę. Został on skazany na karę ścięcia mieczem, a następnie jego ciało spalono na stosie. Najważniejsze źródła i literatura: Národní Archiv w Praze, Apelační soud, sygn. 264, Kniha německých ortelů 1694–1699. Staatsbibliothek Berlin, Preussischer Kulturbesitz, Kartenabteilung, sygn. N 15140, nr 70.

Znak graniczny. Chrościna (niem. Falkenau), pow. nyski

Obraz
słup graniczny usytuowany przy drodze gruntowej prowadzącej z Chrościny do Czarnolasu (niem. Petersheide), ok. 2 km na południowy-zachód od centrum wsi granit; słup o nieregularnej bryle przypominającej ostrosłup z daszkowatym, ściętym częściowo, zwieńczeniem (wys.185 cm). Szerokość 33 cm (w górnej części) i 54 cm u dołu, głębokość 25 cm (w górnej części) i 55 cm (dolna część) ok. 1290-1320 na trzech bokach ryte inskrypcje i symbole: Ściana północno-wschodnia: uproszczone wyobrażenie pastorału Ściana północno-zachodnia: gładka Ściana południowo-wschodnia: wykonana kapitałą inskrypcja w trzech rzędach oddzielonych podwójną linią TMI / SCI / IOHIS będącą skróconym zapisem sformułowania Termini Sancti Iohannis. Ściana południowo-zachodnia: znak ukośnego krzyża Jeden z sześciu zachowanych podobnych obiektów wyznaczających północno-zachodnią granicę kasztelanii nysko-otmuchowskiej. Według P. Bretschneidera ustawione zostały w okresie między 1290 r. (po zakończeniu sporu ks. Henryka IV

Znak graniczny. Bogdanów (niem. Boitmannsdorf), pow. brzeski – Samborowice (niem. Polnisch Tschammendorf), pow. strzeliński

Obraz
słup graniczny usytuowany na skraju lasu, ok. 1000 m na zachód od Bogdanowa i ok. 1400 m od pałacu w Samborowicach, na granicy powiatów brzeskiego i strzelińskiego granit; słup o nieregularnej bryle przypominającej graniastosłup z daszkowatym zwieńczeniem. W dolnej partii posiada ubytki. Wys. 254 cm, szerokość (na ścianie z inskrypcją) 44 cm (w górnej części) i 26 cm (w dolnej części), głębokość 20 cm (u szczytu na ścianie z pastorałem) i 56 cm (u dołu na ścianie z pastorałem) ok. 1290-1320 na trzech bokach ryte inskrypcje i symbole: Ściana północna: uproszczone wyobrażenie pastorału Ściana wschodnia: wykonana kapitałą inskrypcja w trzech rzędach oddzielonych podwójną linią TMI / SCI / IOHI będącą skróconym zapisem sformułowania Termini Sancti Iohannis Ściana południowa: znak ukośnego krzyża Ściana zachodnia: gładka Jeden z sześciu zachowanych podobnych obiektów wyznaczających północno-zachodnią granicę kasztelanii nysko-otmuchowskiej. Według P. Bretschneidera ustawione zostały w

Znak graniczny. Wigancice (niem. Weigelsdorf), pow. ząbkowicki – Szklary (niem. Gläsendorf), pow. nyski

Obraz
słup graniczny usytuowany na miedzy na wschód od Biskupiego Lasu, ok. 1000 m na południowy-wschód od Wigancic, na granicy powiatów ząbkowickiego i nyskiego granit; słup o nieregularnej bryle przypominającej graniastosłup z daszkowatym zwieńczeniem (wys.175 cm). Szerokość 37 cm (na ścianie z inskrypcją), głębokość 28 cm (u szczytu na ścianie z pastorałem) i 53 cm (u dołu na ścianie z pastorałem) ok. 1290-1320 na trzech bokach ryte inskrypcje i symbole: Ściana północna: uproszczone wyobrażenie pastorału Ściana wschodnia: wykonana kapitałą inskrypcja w trzech rzędach oddzielonych podwójną linią TM / SC / IOHIS będącą skróconym zapisem sformułowania Termini Sancti Iohannis. Ostanie litery z inskrypcji TM[I] oraz SC[I] niewidoczne z powodu uszkodzenia obiektu lub braku miejsca na ich wykonanie Ściana południowa: znak ukośnego krzyża Ściana zachodnia: gładka Jeden z sześciu zachowanych podobnych obiektów wyznaczających północno-zachodnią granicę kasztelanii nysko-otmuchowskiej. Według P